X-Men là những người có gen đột biến một cách hư cấu do kết quả của quá trình tăng trưởng đột ngột, họ mang những khả năng siêu việt tiềm ẩn và thường chỉ bộc phát khi đến tuổi thiếu niên. Nhiều người thường (Homo sapiens) mang ý nghĩ ghê tởm hoặc ngờ vực các dị nhân (Homo superior), vì nhiều nhà khoa học đánh giá họ là một bước tiến hóa mới có thể đe doạ đến xã hội nhân loại.

Mâu thuẫn giữa các dị nhân và người thường càng thêm trầm trọng bởi những cách thức mà các dị nhân (bao gồm cả những kẻ thù không đội trời chung với X-Men như Magneto và Apocalypse) sử dụng năng lực của họ để chấm dứt đụng độ một cách bạo lực hoặc phạm pháp. Từ đó, Liên minh dị nhân đã được hình thành bởi Giáo sư Charles Xavier, còn gọi là Professor X, người đã sáng lập nên một học viện dùng để huấn luyện cho các dị nhân trẻ cách bảo vệ mình và thế giới trước mối đe dọa từ những dị nhân như Magneto.

Loạt truyện X-Men là một trong những đại biểu truyện tranh kế thừa và phát huy vai trò truyền bá đa văn hóa sớm nhất và có sức ảnh hưởng mạnh nhất. Suốt trong thập niên 1970, danh sách các thành viên đa dạng hóa không ngừng, với những nhân vật xuất thân từ Đức, Ireland, Canada, Liên Xô, Kenya và Nhật Bản. Các nhân vật đại diện cho các nền văn hóa và sắc tộc khác nhau liên tiếp được bổ sung. Mạch truyện của họ thường động chạm đến những chủ đề có liên quan đến tình trạng của các nhóm người thiểu số, bao gồm cả sự đồng hóa, sự chịu đựng và đức tin vào một "chủng tộc thượng đẳng."

Cái tên X-Men xuất phát từ việc các dị nhân có siêu năng lực tương ứng với các gen "X-Factor" (Nhân tố X - một từ do Professor X nghĩ ra). Đồng tác giả Stan Lee nhắc lại trong quyển Son of Origins of Marvel Comics, rằng ông ta đã phát minh ra tên gọi của loạt truyện này sau khi chủ nhiệm nhà xuất bản Marvel là Martin Goodman bác bỏ cái tên đầu tiên, "The Mutants" (Những người đột biến). Theo bổ sung của cách giải thích "chính thức", X-Men có liên quan mật thiết (cả trong Thế giới Marvel cũng như bởi độc giả của loạt truyện) đến cái tên do Xavier đặt. Trong Uncanny X-Men tập 309, Xavier nói rằng tự cái tên X-Men đã nói lên sự tôn trọng các dị nhân.